Na de eerste drie – nog wat onwennige – diensten met de TRAXX op de HSL kon ik mijn routine na twee vrije dagen weer volop verder bijschaven. Omdat – om verschillende redenen – nog niet alle collega’s uit het Utrechtse ICD-rooster direct inzetbaar waren moesten de overige machinisten, waaronder ik, tijdelijk de diensten van de anderen opvangen en daarom mocht ik meteen nog zeven diensten achter elkaar op de HSL rijden en daar was ik eigenlijk best wel blij mee omdat dat de beste manier is om in een korte tijd flink ervaring op te doen op zowel het materieel, het ERTMS-systeem en het hele traject tussen Den Haag en Eindhoven op zowel het conventionele spoor als op de HSL-Zuid.
Op vrijdag 22 december ging ik dus weer om 9:45 uur met een ‘P’tje’ (passagieren) naar Den Haag om daar mijn vierde HSL-dienst te starten. Na de trein probleemloos in gereedheid te hebben gebracht keurig op tijd vertrokken richting Eindhoven. Ook de overgang van het conventionele spoor naar de HSL bij Barendrecht verliep prima, maar toen ik bij Zevenbergsche Hoek de HSL weer afging spande het er wel even om. Omdat het laatste stukje rijweg van de HSL er hier altijd pas erg laat bijkomt in je scherm en het entry-sein van het conventionele spoor pas op het laatste moment zichtbaar wordt was het toch even schrikken toen ik mijn remcurve ineens heel hard naar beneden zag gaan terwijl ik vanuit mijn andere ooghoek zag dat het entry-sein verderop rood stond. Ik natuurlijk direct remmen, maar omdat de pneumatische rem altijd wat vertraagd werkt kon ik de remcurve niet bijhouden, waardoor er een servicebreak volgde. Dit is een soort noodremming vanuit de treinbeveiliging, alleen heft deze – in tegenstelling tot een echte noodremming – zichzelf weer op zodra je alsnog onder de remcurve komt. Omdat het verschil niet zo groot was werd de servicebreak al snel opgeheven en kon ik de remming weer overnemen, zodat ik zelf weer de controle had over de trein. En dat was maar goed ook, want in dat laatste stuk spoor ligt namelijk ook de spanningssluis naar het conventionele spoor en daarin wil je niet tot stilstand komen. Om die reden lagen de ‘beugels’ (stroomafnemers/pantografen) ook al op het dak en probeerde ik met alle macht de remcurve zodanig te bewaken dat de trein binnen de remcurve door de spanningssluis bleef rollen. Rem je niet hard genoeg, dan grijpt de trein zelf weer in en rem je zelf te hard dan is de kans groot dat je strandt in de spanningssluis. Als dat gebeurt dan zijn er wel mogelijkheden om eruit te komen, bijvoorbeeld door tijdelijk spanning te laten bijschakelen door de treindienstleider of – in het ergste geval – de trein eruit laten slepen door een andere trein. Gelukkig was dat niet nodig en had ik op de plek waar ik de stroomafnemers weer op kon zetten nog altijd een vaartje van zo’n 50 km/h en kon ik nog probleemloos stoppen voor het rode sein, waarna ik bij stilstand de snelschakelaar en de treinverwarming pas inschakelde. De oorzaak van het rode sein bleek een losse loc te zijn die uit de richting van Lage Zwaluwe kwam en blijkbaar nog voor mij langs richting Breda moest kruisen. Voordat het sein veilig kwam was het al gauw 5 minuten verder en omdat de loc nog een groot deel van het traject voor mij uit bleef rijden kwam ik uiteindelijk met +4 in Eindhoven aan.
Op de terugweg ging het afrijden van de HSL ook niet zonder slag of stoot. Nadat ik bij Barendrecht de spanningssluis en de fly-over was gepasseerd zag ik mijn eerstvolgende sein – welke normaal gesproken groen toont – op geel staan en dat betekende dat de eerstvolgende hoogstwaarschijnlijk rood zal zijn. Dat bleek inderdaad het geval, ik was het gele sein nog niet gepasseerd of ik zag het volgende sein rood staan terwijl ik tegelijkertijd door de treindienstleider werd gebeld. Nadat ik even voorbij Lombardijen de trein tot stilstand had gebracht kreeg ik een ‘Aanwijzing Snelheid Begrenzen’ voor een direct achter het rode sein gelegen wissel. Ik mocht hier met maximaal 40 km/h overheen vanwege een defecte ES-las, waarna ik de snelheid weer mocht hernemen naar de plaatselijke snelheid van 130 km/h. Door dit oponthoud kwam ik met +5 in Rotterdam aan en ging daar zelfs met +7 weg omdat ze even daarvoor de stoptrein naar Den Haag voor hadden laten gaan. Dat werd dus de hele rit achter dat stoppertje aan blijven hangen, waardoor ik uiteindelijk 8 minuten te laat aankwam in Den Haag, nog nét op tijd voor mijn treintje naar huis, waarna mijn dienst er om 17:35 uur opzat.
De volgende dag had ik een dienst van 13:15 tot 20:35 uur. In tegenstelling tot vrijdag liep deze dag vrijwel op rolletjes. Alleen moest ik noodgedwongen 5 minuten te laat uit Eindhoven vertrekken omdat ze – al dan niet per ongeluk – een rangeerbeweging voor mij langs lieten gaan terwijl ik op het keerspoor stond te wachten. Door dit late vertrek en het feit dat er continu iets vertraagde treinen voor mij uit reden was het nagenoeg onmogelijk om de vertraging eruit te rijden. Uiteindelijk kon ik op de HSL nog iets inlopen en kwam ik met +3 in Rotterdam aan, waar ik er even af ging om een half uur later de volgende trein vanuit Eindhoven door te rijden naar het eindpunt Den Haag.
Ook de volgende dag, waarop ik dienst had van 13:45 tot 21:35 uur, verliep alles redelijk vlot. Bij het verlaten van de HSL bij Zevenbergsche Hoek bleek het entry-sein aanvankelijk weer op rood te staan, maar omdat ik deze keer met een wat lagere snelheid dan de vorige keer de HSL afkwam kon ik de remming nu wel onder de remcurve houden. Omdat na een aantal seconden het sein alsnog veilig kwam was de remcurve ineens weer weg en kwam ik alsnog met een flinke vaart door de spanningssluis heen. Verder verliep de rit prima en kwam ik zelfs een minuutje te vroeg binnen in Eindhoven. Ook de terugweg verliep zonder problemen en netjes op tijd gaf ik in Rotterdam mijn trein over aan mijn aflosser. Net als de dag ervoor pikte ik een half uur later de volgende trein uit Eindhoven op, die overigens met 5 minuten vertraging binnenkwam. Doordat er deze keer geen treinen kort voor mij zaten heb ik daar nog 2 minuten vanaf kunnen rijden, waarna ik met +3 aankwam in Den Haag.
Op maandag 25 december – Eerste Kerstdag en tevens de allereerste keer dat ik op een feestdag werkte – liep alles ook lekker. Op de heenreis overal ruim op tijd binnen en zelfs 2 minuten te vroeg in Eindhoven. Na een extreem lange ‘kerstschaft’ van 2 uur vertrok ik weer noordwaarts richting Den Haag. Bij Breda zag ik al in de reisplanner dat de Thalys vertraagd uit België over de HSL kwam en dat hierdoor de vlak voor mij vertrokken Intercity direct (900-serie) ook met een oplopende vertraging te maken kreeg. Die reed waarschijnlijk heel langzaam richting het exit-sein, of stond misschien zelfs al stil voor dat sein. In ieder geval had het voor mij geen zin om na vertrek uit Breda meteen op te schakelen naar de toegestane 140 km/h, maar bleef rustig met een gangetje van zo’n 100 km/h rijden om die twee treinen vóór mij wat verder uit te kunnen laten lopen zodat ik in ieder geval niet tot stilstand zou komen voor de opgang naar de HSL. Mijn plannetje bleek te werken en zodra mijn rijweg naar de HSL werd vrijgegeven had ik nog voldoende tijd en afstand om de trein nog even op te trekken naar 120 km/h om zonder problemen de spanningssluis – die daar heel onlogisch op een fly-over is gelegen – door te kunnen rollen. Op de HSL hield ik vervolgens ook mijn snelheid 10 km onder de toegestane snelheid van 160 km/h omdat de vertraagde Intercity direct nog maar een paar blokken voor mij zat. Uiteindelijk zelfs op tijd in Rotterdam aangekomen en een minuutje voor tijd in Den Haag.
Nadat ik op Tweede Kerstdag wel een dagje vrij was geweest mocht ik de volgende dag weer volop aan de bak. Deze keer weer een dienst van 8:15 tot 16:05 uur. Op de heenweg van Den Haag naar Eindhoven weinig bijzonderheden, alleen had ik bij vertrek uit Tilburg opeens maar 50% tractie in mijn achterste (slave-) loc. Eerst even wat opgetrokken, zodat ik een beetje vaart had, daarna tractie en de snelschakelaar 10 seconden uitgeschakeld, alles weer ingezet en… voila! Hij deed het weer.
Op de terugweg leek ook alles goed te gaan, alleen kwam ik deze keer vlak na Den Haag Moerwijk voor een rood sein te staan. Dit bleek te komen door een rangeerbeweging op Holland Spoor die mijn pad moest kruisen. Lichtelijk geïrriteerd omdat ik alles tot dusver netjes op tijd had gereden, maar vooral omdat ik anders mijn trein naar huis zou missen – haha – kwam ik met +4 aan in Den Haag. Nog net genoeg tijd om de trein netjes weg te zetten en mijn trein naar huis te kunnen halen.
Op donderdag 28 december had ik dezelfde dienst als woensdag. Vlak voor vertrek in Den Haag hoorde ik al wat berichten voorbijkomen over een aanrijding met een persoon tussen Den Haag Mariahoeve en Den Haag Laan van Nieuw Oost-Indië, waardoor er geen treinverkeer mogelijk was tussen deze stations en Den Haag Holland Spoor. Omdat mijn eerste stop ook op het om de hoek gelegen Holland Spoor was, was het nog maar de vraag of ik er daar wel door zou kunnen komen. De rijweg naar Holland Spoor werd wel toegekend, maar nadat ik daar was gestopt bleef mijn uitrijsein op rood staan. Ik had al wat problemen met mijn tractie omdat de achterste loc maar voor 50% meedeed, maar omdat je op het stukje spoor tussen Den Haag Centraal en Holland Spoor toch niet harder dan 40 km/h mag besloot ik eerst rustig aan door te rijden tot Holland Spoor. Daar aangekomen was er veel portofoonverkeer en er waren twee treinen bezig met keren omdat ze niet verder konden vanwege de aanrijding verderop. Omdat het mij al snel te lang duurde belde ik de treindienstleider die mij uiteindelijk toch maar liet voorgaan op de kerende Intercity die ook allang weg had moeten zijn, maar nog volop bezig was met de remproeven. Zodra ik vertrokken was bleek de achterste loc helemaal geen tractie meer te geven. Geen foutmelding, niks, maar alleen tractie in de voorste loc. Weer even een gangetje gemaakt, tractie, treinverwarming en snelschakelaar uit, 10 seconden wachten, alles weer in en ja hoor, daar ging hij weer! Verder de hele rit geen problemen meer mee gehad. Na een aantal druilerige dagen scheen de zon deze dag volop en dat was enerzijds natuurlijk heerlijk, maar omdat de zon in dit jaargetijde erg laag staat keek je jezelf al snel behoorlijk kippig. Zonnescherm dus zo laag mogelijk en een zonnebril op mijn neus. Door de problemen met mijn tractie en de perikelen rondom Holland Spoor kwam ik met +3 aan in Rotterdam en uiteindelijk had ik deze in de buurt van Boxtel al bijna gereduceerd tot nul, ware het niet dat er weer eens een vertraagde goederentrein voor mij bleek te zitten, waardoor ik alsnog 6 minuten te laat aankwam in Eindhoven…
Op de terugweg werd ik weer bijna tot stoppen gedwongen omdat er bij Liempde een goederentrein voorlangs moest kruisen. Ik had dat al in mijn RouteLint gezien, dus paste ik mijn snelheid zodanig aan dat ik rustig aan kon blijven rijden tot aan het rode sein. Vlak voordat ik bij het sein was kwam deze weer veilig en kon ik – zonder tot stilstand te zijn gekomen – weer meteen opschakelen naar 140 km/h. Tot aan Rotterdam alles netjes op tijd gereden, maar prompt zat er vanaf dat moment weer een vertraagde Intercity voor me, waardoor ik weer eens mijn snelheid moest aanpassen om te kunnen blijven rijden. Met +4 in Den Haag, aan de ene kant baal ik daar dan van, maar aan de andere kant kon ik daar zelf niks aan doen en bovendien zat dat ook nog binnen de ‘5 minuten-marge’ die NS aanhoudt voor vertragingen. Met andere woorden: een trein is pas officieel vertraagd als de aankomsttijd op het eindstation later is dan 5 minuten ná de officiële aankomsttijd volgens de dienstregeling.
Op vrijdag de 29e had ik weer dezelfde dienst als donderdag en woensdag, maar deze bleek toch wat anders te gaan lopen. Na het gereedmaken van mijn eerste trein keek ik nog even bij de verstoringen van die dag op de NS Reisplanner-app. Daar stond iets over een defecte wissel bij Tilburg waardoor er tijdelijk geen treinverkeer mogelijk was tussen Tilburg en Boxtel. Omdat ik daar een uur later langs zou moeten was het maar de vraag of ik deze dag überhaupt wel in Eindhoven zou komen. En inderdaad, ik had mijn telefoon nog niet weggelegd of ik hoorde het bijsturingsgeluid al klinken, terwijl ik bijna tegelijkertijd werd gebeld met de mededeling dat mijn trein niet verder zou gaan dan Tilburg en dat ik daar zou moeten keren en terugrijden naar Den Haag, gevolgd door nog een slagje Rotterdam. Zo gezegd, zo gedaan. Op tijd vertrokken uit Den Haag en precies op tijd in Tilburg aangekomen, waar ik 17 minuten had om te keren. In principe ruim voldoende om de cabine uit dienst te nemen, terug te lopen en de boel weer op te starten. Ook hier weer op tijd vertrokken en zelfs bijna 2 minuten vroeger in Rotterdam aangekomen en uiteindelijk exact op tijd in Den Haag gearriveerd, waar een RET-machinist me vertelde dat het treinstel waarmee ik was binnengekomen en ik in principe ook weer direct mee terug naar Rotterdam had gemoeten zou worden afgerangeerd naar de Binckhorst, terwijl even later een ander treinstel werd voorgereden. Geen idee waarom, voor zover ik wist waren er geen technische problemen met de trein en ook de dagelijkse onderhoudsbeurt had ’s morgens vroeg al plaatsgevonden. Maakte ook niet uit, de nieuwe trein werd ruimschoots op tijd voorgebracht en precies op tijd vertrok ik weer naar Rotterdam, waar ik een minuutje te vroeg binnenkwam en de trein weer aan een collega overgaf. Na een lange schaft in Rotterdam mocht ik nog een keer terug naar Den Haag en ook deze trein kwam op tijd binnen in Rotterdam en ook net voor dienstregelingstijd binnen in Den Haag, waar ik ruimschoots op tijd was voor mijn treinritje naar huis.
Al met al ben ik heel blij dat ik 10 diensten achter elkaar met de TRAXX op de HSL heb gereden. Het ging met de dag beter, vooral het remmen met de pneumatische remkraan was in het begin nog erg wennen. Pas de laatste 2 à 3 diensten had ik de remkraan helemaal onder controle en kreeg ik het bij ieder stationnement voor elkaar om de trein heel rustig en op de juiste plek tot stilstand te brengen. Ook heb ik erg veel geëxperimenteerd met de ED-rem. Je remt dan niet met remschijven of remblokken, maar eigenlijk rem je dan op de motor, als het ware door ‘negatief tractie te geven’. Deze manier van remmen is ideaal voor het overbruggen van kleine snelheidsverschillen. Als je bijvoorbeeld van 60 km/h naar 40 km/h gaat dan ga je geleidelijk in 4 stapjes van 5 km/h terug. Het voordeel is dat je op deze manier heel rustig en geleidelijk kunt remmen zonder dat je de remkraan hoeft te gebruiken. Dat scheelt bovendien slijtage aan de remschijven en remblokken en bovendien wek je op deze manier ook nog stroom op die direct wordt teruggeleverd aan de bovenleiding.
Na een vrij oudejaarsweekend mag ik op nieuwjaarsmiddag eindelijk weer eens een ‘normale’ Utrechtse dienst doen, gevolgd door een Utrechtse reservedienst op dinsdag. Daarna weer een ICD-dienst, twee dagen vrij en weer twee ICD-diensten op zaterdag en zondag. De volgende blog kun je dus in 2018 verwachten!
Ik wens hierbij alle lezers een fijne jaarwisseling toe en veel gezondheid en geluk voor 2018!
Meester Karel's Spoorzichten 