Op maandag 6 juni had ik samen met mijn drie andere collega’s van standplaats Utrecht de Praktijktoets A, dat is het praktijkgedeelte van de Theorietoets A. Hiervoor gingen we ’s morgens naar het opstelterrein Landstraat, waar we de hele dag een SGM ter beschikking hadden. Onder leiding van een mentor en een teammanager werd de groep in tweeën gesplitst en zo werden we de hele dag door met z’n tweeën aan de tand gevoeld over onze praktijkkennis van seinen, materieelstoringen, visuele controlepunten, koppelen en splitsen, remproeven nemen, veiligheidscommunicatie, kortom alles wat we tot nog toe in de eerste drie maanden van de opleiding hebben geleerd. Het was een warme dag en omdat het opgestelde treinstel niet in bedrijf stond was het ook in de trein erg warm, waardoor we letterlijk én figuurlijk peentjes zweetten de hele dag. Aan het eind van de dag bleken we alle vier deze proeve van bekwaamheid goed te hebben doorstaan en konden we met een positieve uitslag weer huiswaarts voor een verfrissende douche!
Dinsdag had ik een late dienst van 16.05 tot 0.48 uur. De eerste rit zou passagieren zijn naar Woerden maar door een wisselstoring gingen er geen treinen in de richting van Rotterdam. Een uurtje wachten dus maar, want de volgende rit ging de andere kant op, als stoptrein naar Breda via ‘s-Hertogenbosch en weer terug. Ik had inmiddels al kennisgemaakt met mijn ‘mentor van de dag’, maar toen hij er een minuut of zeven voor vertrek nog steeds niet was besloot ik maar naar de trein te lopen zodat ik die vast vertrekgereed kon maken. Nadat ik dat had gedaan kwam de mentor een minuutje voor vertrek – ik begon ‘m al een beetje te knijpen – toch nog opdagen, hij was even de tijd vergeten. (…) Deze slag had ik al een paar keer eerder gereden en na een uur en 20 minuten kwamen we keurig op tijd aan op station Breda.
Omdat mijn mentor wat last van zijn rug had van het – alles behalve comfortabele – bijrijdersstoeltje wilde hij graag een stukje zelf rijden en daarom maakte ik meteen van de gelegenheid gebruik om tot ‘s-Hertogenbosch even met de hoofdconducteur (HC) mee te lopen. Dit was ook een opdracht van school, omdat het belangrijk is om te weten wat de werkzaamheden zijn van je andere collega op de trein. De HC is o.a. verantwoordelijk voor het centraal sluiten van de deuren (‘sleutelen’) voor vertrek, de controle van de vervoersbewijzen, het instellen van de koersrollen (de bestemmingsindicaties op de schermen in de trein en buiten op de trein), contact onderhouden met de machinist via de portofoon, service verlenen en vragen beantwoorden van reizigers. Tijdens de kaartcontrole liep er een jongeman wat zenuwachtig heen en weer over het balkon en we hadden meteen al in de smiezen dat die waarschijnlijk geen geldig vervoersbewijs had. En inderdaad, de bekende smoezen kwamen tevoorschijn en er werd meteen een ‘uitgestelde betaling’ uitgeschreven. Het was wel een keer interessant om een HC aan het werk te zien, maar laat mij maar voorin de cabine zitten…
Vanaf ‘s-Hertogenbosch reed ik weer zelf terug richting Utrecht, tot we vlak voor Zaltbommel voor een rood sein stil kwamen te staan. Meteen contact opgenomen met de treindienstleider van dat gebied (Geldermalsen) om te vragen wat er aan de hand was. Hij bleek een “Aanwijzing Voorzichtig Rijden” voor ons te hebben vanwege een mogelijke verzakking in het spoor vlak voorbij de brug van Zaltbommel. Wanneer je zo’n aanwijzing krijgt moet je deze compleet invullen op het zogenaamde “Aanwijzingenblok”. Er zijn verschillende standaard aanwijzingen, zoals een aanwijzing voorzichtig rijden, STS (voorbijrijden stop tonend sein), defecte overweg, en nog een paar. De aanwijzing wordt voorgelezen door de treindienstleider en deze dien je woord voor woord in te vullen. Hierbij wordt aangegeven wat voor soort aanwijzing het betreft, wat de maximum snelheid is, waar de aanwijzing geldt (bijvoorbeeld tussen Zaltbommel en Culemborg ter hoogte van kilometeraanduiding 24.3) en wat de reden is van de aanwijzing. In ons geval betrof het dus een vermeende verzakking in het spoor, maar zodra we de bewuste plek met 40 km/h passeerden hebben we geen verzakking kunnen voelen, maar misschien kwam dat wel door de lagere snelheid. Normaal dender je hier met 130 km/h van de brug af en dan voel je zo’n verzakking natuurlijk veel beter. Ik heb tijdens het ontvangen van de aanwijzing extra goed gelet op het juiste gebruik van de veiligheidscommunicatie. Dit betekent dat duidelijk moet zijn met wie je communiceert, dat je berichten in z’n geheel moet herhalen en waar nodig moet spellen met behulp van het NATO-spelalfabet en dat je standaard uitdrukkingen gebruikt zoals “Hier…”, “Ontvangen”, “Over”, “Ik herhaal…”, “Ik spel…”, enz. Dat ging me met dit gesprek heel goed af, en mijn mentor beaamde dat ook.
Terug in Utrecht hadden we een uurtje schaft en daarna zouden we eerst naar Breukelen moeten en vervolgens weer via Utrecht naar Rhenen. Maar vanwege een verstoring was de slag naar Breukelen uitgevallen en zouden we de rit naar Rhenen een uurtje later vanaf Utrecht gaan maken. Je krijgt hiervan dan via je Railpocket een nieuw elektronisch dienstkaartje met een aangepaste dienst. Na een kwartier kregen we echter alweer een nieuw dienstkaartje, we zouden over 10 minuten een slag naar Schiphol tussendoor moeten doen. We hadden net onze tassen opgepakt om naar die trein te lopen toen we alweer een bijsturingsbericht ontvingen op de Railpocket. We mochten weer even terug naar de kantine, want nu moesten we een half uur later nog een slagje Geldermalsen doen en daarna nog een slagje Breukelen. Gelukkig bleef het hierbij en een minuut of tien voor vertrek liep ik vast mijn mentor vooruit om de trein weer vertrekgereed te maken, zodat hij er zo in kon springen net voor vertrek. Het slagje Geldermalsen was zo gepiept, inmiddels bekend terrein omdat de ritten naar ‘s-Hertogenbosch, die ik al meerdere keren had gereden, langs hetzelfde traject lopen.
Onderweg werden we nog gebeld door de bijsturing of we de laatste slag naar Breukelen zonder HC wilden doen omdat er geen HC beschikbaar was. Dit vonden we geen probleem omdat we alleen in Maarssen en Breukelen hoefden te stoppen en omdat het vanwege het late tijdstip (inmiddels middernacht) erg rustig was in de trein. Bovendien waren wij met z’n tweeën dus kon mijn mentor mooi HC’tje spelen terwijl ik de trein reed. Uiteraard wachtte ik steeds wel even met wegrijden totdat de mentor weer bij mij in de cabine zat. Het zou een beetje lullig zijn als ik er als leerling in m’n eentje vandoor zou gaan terwijl mijn mentor nog ergens op een perron staat ofzo. Dat schijnt een tijdje geleden trouwens wel een keertje echt gebeurd te zijn bij een andere mentor en leerling.
Aan het eind van deze dienst ging ik – ondanks het rommelige verloop van de dienstindeling waar je zelf geen invloed op hebt – met een heel tevreden gevoel huiswaarts. Het rijden ging vandaag 100% goed, het veiligheidsgesprek met de treindienstleider verliep helemaal volgens de protocollen, een stukje meegelopen met een HC en dan was het ook nog eens prachtig weer vandaag. Ook vond ik het prettig dat ik twee keer mijn mentor vooruit was gelopen zodat ik in alle rust de trein vertrekgereed kon maken. Zo kon ik vast een beetje voelen hoe het zal zijn als ik over een aantal maanden zelfstandig ga rijden. Ik kan niet wachten tot het zover is!
Meester Karel's Spoorzichten 